Van visie naar verbinding: databeschikbaarheid in praktijk brengen
De zorg digitaliseert. Toch blijft het lastig om data daar beschikbaar te maken waar die echt nodig is: in de behandelkamer, het wijkteam of het overleg met ketenpartners. In regio Midden-Brabant staat databeschikbaarheid daarom hoog op de agenda. Een belangrijke stap in die richting is de IZA-aanvraag voor de ontwikkeling van een regionale viewer: een hulpmiddel dat zorgprofessionals toegang geeft tot relevante informatie over de grenzen van instellingen heen. In dat kader sprak ZMBR met Dennis Groen (ETZ) en Theo Sierhuis (De Wever), informatiearchitecten die samen werken aan een aanpak waarin visie, haalbaarheid en samenwerking samenkomen.
In de regio is een gedeelde visie opgesteld. Die is vertaald naar een praatplaat. Dennis Groen legt uit: “In plaats van een eindplaatje te ontwerpen, is gekozen voor een praatplaat die de hoofdlijnen schetst. Die laat zien waar we als regio naartoe willen, maar houdt ruimte voor beweging. De werkelijkheid is veranderlijk, dus de architectuur moet dat ook zijn.” Daarmee is het vertrekpunt realistisch én toekomstgericht. Geen systeem of viewer wordt ontwikkeld zonder dat er eerst een concrete zorgbehoefte is vastgesteld. Dat geldt ook voor de regionale viewer die is opgenomen in de IZA-aanvraag: technologie volgt de zorg, niet andersom. “Een digitale oplossing heeft pas waarde als die aansluit op wat er in de praktijk nodig is,” zegt Theo Sierhuis.
Om die praktijkvragen op gestructureerde wijze te verzamelen en beoordelen, is binnen het netwerk een proces ingericht. Ideeën worden daar getoetst op inhoud. Daarna volgt een analyse: sluit het voorstel aan bij de regionale doelen? Wordt er gewerkt volgens afgesproken standaarden? Past het binnen de bestaande structuur? Op basis daarvan wordt een inhoudelijk advies gegeven. Niet alles kan of moet door. Wat past, krijgt ruimte om uitgewerkt te worden, inclusief aandacht voor financiering, uitvoering en beheer.
Die fasering voorkomt dat projecten blijven hangen in goede bedoelingen. Tegelijkertijd vraagt het iets van de onderlinge afstemming. Theo Sierhuis vertelt: “Wat helpt, is dat we elkaar regelmatig fysiek spreken. Niet snel tussen de bedrijven door, maar echt met tijd en aandacht. Dan ontstaat er ruimte voor inhoud én voor vertrouwen.” Die afstemming stopt niet bij de regiogrenzen. Landelijke programma’s en wetgeving bewegen mee en raken de planning en prioritering van lokale en regionale projecten. Dennis Groen vervolgt: “Als ergens in het land een traject versnelt dat ook hier relevant is, dan is het slim om daar op aan te haken. Anders loop je het risico dat je straks dubbel werk doet, of opnieuw moet beginnen.’’
Het vraagt wendbaarheid van de zorgorganisaties en soms ook het geduld om even te wachten tot het juiste moment. Die keuzes maken vraagt inzicht, openheid en het durven benoemen van knelpunten. “Niet alles kan tegelijk,” zegt Dennis Groen. Hij vervolgt: “Soms moet iets even geparkeerd worden, omdat er intern onvoldoende ruimte is. Dat is geen falen, maar onderdeel van het proces. Zolang het gesprek daarover open blijft, houd je koers.” Een volgende uitdaging zit in de vraag: wie gaat het doen? Want als een idee wordt goedgekeurd, wie trekt dan het project? En wie beheert het straks, technisch én organisatorisch? Dennis Groen legt uit: “In het verleden werd iets gebouwd en ergens ‘neergelegd’. Dat werkt niet meer. Zeker met de krapte aan mensen en middelen moeten rollen en verantwoordelijkheden vooraf helder zijn.”
De eerste projecten zijn inmiddels gestart, zoals die rondom ACP. Daarmee wordt niet alleen technisch gebouwd, maar ook geleerd. Wat werkt? Wat moet anders? En hoe zorg je dat ervaringen uit het ene traject meegenomen worden naar het volgende? “Iedere implementatie is een oefening in samenwerking,” zegt Theo Sierhuis. Hij vertelt: “Je ontdekt dingen die je vooraf niet had kunnen voorzien. Maar juist die ervaringen maken het fundament sterker.”
Voor beide informatiearchitecten is het helder: open communicatie, onderling vertrouwen en gezamenlijk eigenaarschap zijn geen bijzaak, maar voorwaarde. Zonder dat kom je niet tot duurzame, werkbare oplossingen. De gesprekken en ervaringen rond de IZA-aanvraag voor de regionale viewer vormen daarin een belangrijk leermoment voor de regio. Niet alleen om technische oplossingen neer te zetten, maar vooral om de onderlinge samenwerking te versterken. Dennis Groen zegt hierover: “Zorgorganisaties hoeven het niet overal over eens te zijn. Het gaat erom dat er draagvlak is om verder te komen. Dat lukt als je verschillen bespreekbaar maakt en elkaar blijft opzoeken.”
De architectengroep speelt hierin een verbindende rol tussen visie en uitvoering, tussen zorginhoud en techniek. Door in samenhang te kijken naar behoefte, proces en impact, ontstaat er ruimte om als regio echt stappen te zetten. Niet omdat alles helder is, maar omdat er samen gekozen wordt voor richting.
